Wyborem Zakładowego Społecznego Inspektora Pracy zakończył się proces związany z upływem poprzedniej i rozpoczęciem nowej kadencji Społecznej Inspekcji Pracy w PKN ORLEN S.A.

Wyłonieni  w procesie wyborczym w poszczególnych obszarach firmy Oddziałowi Społeczni Inspektorzy Pracy wybrali spośród siebie na funkcję Zakładowego Społecznego Inspektora Pracy Kol. Pawła Zdrojewskiego pracownika obszaru produkcji a konkretnie Wydziału Reformingu VI.

Doświadczenie nowego wybranego Inspektora wynikające z wieloletniego stażu pracy, a przede wszystkim z kilkunastoletniej działalności w społecznej inspekcji pracy daje nadzieję na to, że został wybrany odpowiedni kandydat do pełnienia tej ważnej funkcji.

Oczywiście jako organizacje związkowe, które z racji prawa nadzorują pracę inspekcji, oczekujemy od nowego Inspektora przełożenia nabytych doświadczeń na codzienną rzetelną pracę.

            W pierwszej części zebrania  wyborczego przy obecności przedstawicieli pracodawcy jak i kończących kadencję Inspektorów nastąpiło podsumowanie działalności jak i podziękowanie za pracę  dla Inspektorów poprzedniej kadencji.

Z rąk Dyr. Loski odpowiedzialnego w firmie za sprawy BHP Inspektorzy otrzymali dyplomy i skromne upominki. W tym miejscu z przykrością należy wspomnieć, że inicjatywa związków skierowana do zarządzających Spółką w sprawie nagrodzenia inspektorów nagrodami pieniężnym z funduszu nagród Pracodawcy ( podstawa ZUZP Art. 33 ) nie zyskała aprobaty. A szkoda, bo były ku temu podstawy! Pracownicy społecznie bez wynagrodzenia, często poza godzinami pracy, pełnili swoje funkcje i zapewne bardziej niż portfel z kartką o doliczeniu jego wartości do przychodu pracownika (wspomniany upominek) ucieszyłaby ich konkretna nagroda na koncie.

Mówimy o tym, bo trochę żal, że z funduszu wynoszącego 1% środków na wynagrodzenia, w firmie „zabrakło” akurat na nagrody dla Inspektorów.

Na koniec tematu SIP w imieniu naszej organizacji chciałby serdecznie podziękować Inspektorom kończącym pracę, a nowo wybranym zarówno zakładowemu jak i oddziałowym życzę wytrwałości w realizowaniu trudnych zadań, których się podjęli, a także spełnienia oczekiwań, których oczekują od nich ich wyborcy. 

            Mamy sierpień, okres wakacyjny, a niestety nie u wszystkich pracodawców mamy porozumienia płacowe. Są  jeszcze spółki, w których nie udało się uzgodnić wzrostu wynagrodzeń.

I tak, w spółce Orlen Projekt, w OTP ( transport ) jesteśmy w procedurze wszczęcia sporu zbiorowego. W CM Medica jesteśmy już w formalnym sporze zbiorowym. W tej Spółce zmianę właściciela, która nastąpiła 2 lata temu ( przejście do grupy PZU ) niestety w kwestiach wynagrodzeń pracowniczych nie możemy nazwać dobrą zmianą, powiem więcej, że jest to zła zmiana.

Spór zbiorowy na etapie mediacji z wyznaczonym przez Ministra Pracy mediatorem mamy w spółce Amlux, która zatrudnia byłych pracowników Orlen Administracji,  zajmujących się utrzymaniem czystości na obiektach Orlenu.

            Ostatnia z wymienionych firm to już oddzielna nieciekawa historia nieodpowiedzialnego procesu wydzierżawienia usług, podjęta w ubiegłym roku przez Zarząd ORLEN Administracji. O problemach z funkcjonowaniem tego obszaru pisaliśmy już niejednokrotnie, w ostatnich dniach po raz kolejny podjęliśmy próbę  zainteresowania tą sprawą Zarząd PKN ORLEN S.A.  

Do Prezesów Jasińskiego i Kochalskiego w imieniu trzech organizacji związkowych ( MBZZ, OM Solidarność, MZZPRC ) wystosowaliśmy pismo, a oto jego fragmenty :

W imieniu naszych trzech Związków zwracamy się do Panów Prezesów w sprawie naszych członków, pracowników spółki Orlen Administracja wydzierżawionych przez poprzedni Zarząd do spółek Amlux i Sodexo. Chodzi nam o to aby uporządkować ten obszar i albo przywrócić usługi żywienia i sprzątania do spółki Orlen Administracja, bo po to między innymi została ona wydzielona, albo rozpisać nowe przetargi na wykonywanie tych usług kierując się w doborze dostawców usług zasadami „Kodeksu postępowania dla dostawców PKN Orlen" i ostatnich rozwiązań odnośnie minimalnej płacy i stawki godzinowej w naszym kraju. Obecne firmy nie spełniają zasad określonych tym dokumentem.

Z  firmą Amlux jesteśmy w sporze zbiorowym na tle płacowym, braku funduszu socjalnego, braku wydawania odzieży roboczej, środków czystości, problemami z terminową wypłatą świadczeń. Rozpoczyna się również w tej firmie, na nasz wniosek, kontrola Państwowej Inspekcji Pracy. W ostatnim czasie próbuje się zmniejszać wymiar czasu pracy pracownikom zatrudnionym na czas nieokreślony tłumacząc to spadkiem rentowności umowy i odmową renegocjacji kontraktu przez nowy Zarząd Orlen Administracji. Przyniesie to zapewne pogorszenie jakości usług.

Poprzednim pismem z dnia 12 kwietnia sygnalizowaliśmy Panom Prezesom zły stan spraw pracowniczych, należy stwierdzić, że niestety uległ on jeszcze pogorszeniu. Stąd nasze kolejne pismo.

Prosimy, aby porządkując sprawy związane z funkcjonowaniem Orlen Administracji, Zarząd PKN Orlen S.A. podjął decyzje, które będą korzystne dla pracowników, zapewniając im godziwe warunki pracy u dobrego pracodawcy.

Kolejny temat niestety także nie jest przyjemny, a nazywa się reorganizacja.

Do związków zawodowych dotarły oficjalne dokumenty dotyczące procesu reorganizacji w obszarze Dyrektora Techniki, to kolejny ( po ubiegłorocznym  i w 2014 r. ) proces w tym biurze, skutkujący tym razem likwidacją 2 stanowisk pracy i w związku z tym planowanym rozwiązaniem umów o pracę z dwoma pracownikami.

Jak widać zmieniają się zarządzający w firmie, zmieniają się dyrektorzy, a sposoby reorganizacji i zwalniania pracowników są takie same.  Reorganizacja odbywa się bez ustalenia programu odejść, który w takich przypadkach poprzez zachęty finansowe łagodziłby skutki ewentualnych zwolnień pracowników.

Wiemy z doświadczenia, że programy zachęt znacznie wspomagają takie procesy i często odbywają się na zasadzie dobrowolnych odejść. Dopóki więc nie będzie programu z konkretnymi zachętami finansowymi nasza organizacja będzie utrudniać pracodawcy prowadzenie takich procesów.

W sprawie Biura Techniki dziś mamy spotkanie z osobami, które podjęły decyzje o reorganizacji jak i z przedstawicielami obszaru HR odpowiedzialnymi za formalne przeprowadzenie procesu.

Będziemy chcieli wstrzymać proces do czasu wykazania chęci i podjęcia przez pracodawcę dyskusji w sprawie zachęt finansowych.

Nie będę się odnosił do merytorycznych powodów, które przedstawił pracodawca w uzasadnieniu likwidacji etatów, bo są tak słabe i płytkie, że szkoda po prostu o nich mówić.

            2 września organizujemy drugi i ostatni w tym roku piknik integracyjny dla naszych członków związku. Zapraszamy do nabywania zaproszeń: koszt zaproszenia dla członka związku 25 zł,  dla osoby towarzyszącej 50 zł.  

I na koniec małe przypomnienie zagadnień związanych z pracą przy komputerze, które zapewne przyda się pracodawcom w kilku spółkach, gdzie wiemy, że są problemy z przestrzeganiem poniższych przepisów – teraz przypomnienie, a następnie jak to nie zadziała – będzie „donosik” do PIP.

Pracodawca powinien dobrze znać przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy oraz zdawać sobie sprawę, że odnoszą się one nie tylko do pracowników fizycznych lecz także biurowych. Pracownicy, których głównym zadaniem jest praca przy komputerze, również narażeni są na uszczerbek na zdrowiu, zwłaszcza jeśli chodzi o postawę ciała i wzrok. Zgodnie z przepisami prawa pracodawca zobowiązany jest w miarę możliwości temu zapobiegać.

To, czy osoba zatrudniona pracująca przy komputerze podlega szczególnej ochronie, określa rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 1.12.1998 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe. Według jego zapisów chroniony jest zarówno pracownik jak i praktykant czy stażysta, który przynajmniej połowę dobowego wymiaru pracy spędza przed monitorem ekranowym. Oznacza to, że jeżeli zatrudniony pracuje przed komputerem co najmniej 4 godziny dziennie, może wymagać, by pracodawca spełnił obowiązki, które nakłada na niego rozporządzenie.

Podstawowym obowiązkiem pracodawcy jest zapewnienie pracownikowi zmiany rodzaju pracy co godzinę. Chodzi tu przede wszystkim o to, by mógł on zmienić pozycję ciała i pozwolić odpocząć oczom. Jeżeli zmiana zajęcia nie jest możliwa, pracownikowi przysługuje 5 minut przerwy na każdą godzinę pracy przed komputerem - jest ona wliczona do czasu pracy i w żaden sposób nie wpływa na obniżenie wynagrodzenia za pracę.

Stała praca przy komputerze z pewnością niekorzystnie wpływa na wzrok. W związku z tym pracodawca jest zobowiązany, jeżeli zaistnieje taka potrzeba, do zapewnienia pracownikom okularów korygujących. Warunkiem pokrycia kosztów okularów są wyniki badań potwierdzonych przez lekarza medycyny pracy - tylko w takim wypadku po stronie pracodawcy powstaje obowiązek zwrócenia kosztów.

Kwota, do której pracodawca finansuje zakup okularów, powinna być ujęta w przepisach wewnętrznych zakładów pracy. Jeżeli pracownik chciałby kupić droższe oprawki, zakład pracy nie ma obowiązku zwracać mu całej sumy, jednak kwota musi być ustalona tak, aby umożliwiała zakup okularów zgodnych z zaleceniami lekarza. Także zmiana szkieł może być objęta dofinansowaniem tylko w przypadku, gdy zaleci to lekarz.

Obowiązkiem pracodawcy jest także zapewnienie pracownikom zatrudnionym na stanowiskach z monitorami ekranowymi profilaktycznej opieki zdrowotnej w takim zakresie, w jakim przewidują to osobne przepisy.

Urządzenia, w jakie wyposaża pracowników, muszą spełniać określone warunki, które określa wspomniane już rozporządzenie. Są to:

1. ergonomia stanowiska pracy:

• stanowisko pracy powinno mieć rozmiary, które pozwalają na swobodne korzystanie z wszystkich elementów obsługiwanych ręcznie,
• monitory powinny znajdować się w odpowiedniej odległości - 60 cm - od siebie,
• odległość między pracownikiem a tyłem innego sąsiedniego monitora powinna wynosić 80 cm,
• odległość między pracownikiem a monitorem powinna wynosić od 40 cm do 75 cm,
• na każdego pracownika powinny przypadać 2 m² wolnej przestrzeni podłogi oraz 13 m² objętości pomieszczenia nieograniczonej meblami i innymi sprzętami,
• znaki na ekranie komputera powinny być czytelne i wyraźne, obraz stabilny, natomiast sam ekran pokryty warstwą antyodbiciową lub wyposażony w odpowiedni filtr,
• klawiatura komputera powinna być ustawiona minimum 10 cm od brzegu stołu oraz powinna stanowić osobny element wyposażenia podstawowego stanowiska pracy, jej powierzchnia powinna być matowa, a znaki kontrastowe i czytelne,
• pracownik powinien mieć swobodny dostęp do wszystkich narzędzi pracy, a sięganie po nie nie może powodować przybierania wymuszonej pozycji ciała,

b)  wymiary i ustawienie stołu:

• wysokość stołu powinna pozwolić na swobodną pozycję pracownika, w której podczas pracy przy komputerze między ramieniem a przedramieniem zachowany jest kąt prosty,
• wysokość stołu powinna pozwalać na zachowanie odpowiedniego kąta obserwacji ekranu monitora w zakresie 20–50° w dół (licząc od linii poziomej na wysokości oczu pracownika do linii poprowadzonej od jego oczu do środka ekranu), zaś górna krawędź ekranu monitora nie może znajdować się powyżej oczu pracownika,
•  kolana siedzącego przy stole pracownika nie powinny dotykać blatu, przestrzeń pod stołem powinna być swobodna,
• powierzchnia blatu powinna być matowa i w jasnym odcieniu,

c) fotel - element stanowiska pracy:

• siedzisko powinno być stabilne z podstawą minimum 5-podporową, na kółkach z możliwością obrotu 360° wokół osi pionowej,
• wymiary fotela powinny pozwalać na zachowanie swobody ruchów i swobodnej pozycji ciała,
•  fotel powinien mieć możliwość regulacji wysokości siedzenia w zakresie 40–50 cm, licząc od podłogi i regulacji wysokości oparcia oraz regulacji pochylenia oparcia w zakresie 5° do przodu i 30° do tyłu,
• siedzenie i oparcie powinny być wyprofilowane w sposób odpowiedni do naturalnego wygięcia kręgosłupa i odcinka udowego nóg,
• fotel powinien posiadać podłokietniki,
•  jeżeli pracownik o to poprosi i gdy wysokość krzesła uniemożliwia pracownikowi płaskie, spoczynkowe ustawienie stóp na podłodze, pracodawca powinien zapewnić zatrudnionemu podnóżek.

Opracował: Mariusz Konopiński