W tym tygodniu odbyło się w PKN ORLEN S.A. spotkanie stron decydujących o kształcie Regulaminu socjalnego obowiązującego w większości spółek Grupy ORLEN. Corocznie przed końcem roku przedstawiciele pracodawcy oraz związki zawodowe spotykają się, aby podsumować funkcjonowanie funduszu w kończącym się roku i zdecydować o planach na rok kolejny. Nie zawsze wiąże się to wprost ze zmianami w Regulaminie, zazwyczaj jest to ostrożne wprowadzanie do Regulaminu nowych rozwiązań jak i poprawa zapisów czy rozwiązań już funkcjonujących. We wszystkich takich uzgodnieniach musimy pamiętać o tym, że fundusz jest wspólny i nie wszystkie spółki mają na tyle dobre wyniki finansowe aby pokryć ewentualne nieprzemyślane wzrosty świadczeń, musimy też pamiętać o idei funduszu czyli świadczenia zależne od sytuacji materialnej beneficjenta.                                                                                     

Na spotkaniu szerokie poparcie związków zawodowych, jak również po merytorycznej wymianie argumentów, także pracodawcy, uzyskała nasza propozycja dotycząca poszerzenia grona uprawnionych do korzystania  z upominków świątecznych dla dzieci w formie karty przedpłaconej. W  tym roku karta przysługiwała dzieciom od 1 roku do 15 lat, ma być od urodzenia do 15 lat.                              

Niestety inna nasza propozycja, poparta stosownymi argumentami, zmierzająca do zmniejszenia  oprocentowania pożyczek z funduszu socjalnego z obecnych 2 % do 1 % nie uzyskała poparcia  pracodawcy – co można jakoś zrozumieć, ale także pozostałych organizacji związkowych – co niestety nie jest dla nas do końca zrozumiałe – nie będzie więc zmiany w tym elemencie.

            Oprócz wspomnianych tematów, w Regulaminie socjalnym na 2017 r. będzie jeszcze kilka zamian o charakterze techniczno – porządkującym.

            Jak już jesteśmy przy kwestiach socjalnych, to wspomnieć chcemy o kolejnych naszych inicjatywach, które dzięki przychylności pracodawcy wkrótce wejdą w życie:

• Poszerzona o kolejną  grupę pracowników zostaje możliwości skorzystania z dodatkowych dwóch dni zwolnienia od pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia dla obydwojga rodziców /opiekunów dziecka niepełnosprawnego w wieku od 4 lat  do 24 roku życia – w tej chwili prawo takie mają wszyscy  rodzice wychowujący dzieci w wieku do 3 lat.

Korzystając z okazji wnosimy i prosimy także o podjęcie podobnych decyzji przez pracodawców w spółkach Grupy Kapitałowej.

• Po wielu, wielu miesiącach, przyłączenia do rabatowego programu Karta Pracownicza doczekają się wkrótce emeryci i renciści, którzy tak jak pracownicy PKN Orlen S.A. i Grupy Kapitałowej będą mogli  korzystać z rabatów na naszych stacjach paliw. Niestety z przyczyn formalno – prawnych rabat na paliwo będzie mniejszy niż pracowników i wyniesie 8 gr. na litrze – to niewiele, ale dobrze, że jest ten pierwszy krok.

            Docierają do nas sygnały z obszaru produkcji o trochę dziwnych informacjach, jakie przekazywane są pracownikom, na niektórych wydziałach produkcyjnych  w kontekście korzystania z urlopów na żądanie.

Problem w przesyłanych do pracowników informacjach jest taki, że oprócz tych wynikających z naszego Regulaminu pracy, który w tej materii jest tożsamy z Kodeksem pracy, pojawia się jako warunek w procedurze korzystania z urlopu jeden z różnych wyroków sądów w tej sprawie i to właśnie ten, który jest dobry dla pracodawcy, a jego sentencją jest, iż „urlop na żądanie pracownik może rozpocząć dopiero po uzyskaniu zgody pracodawcy.”  

Podkreślić w tym miejscu należy, że jest to jeden z wyroków dotyczący konkretnego przypadku i jak dotąd nie stał się on obowiązującym prawem, pomimo że był on wydany w 2006 r.

Niestety  cały czas w sprawie urlopu na żądanie nie ma pełnej zgodności co do sposobu interpretacji spornych kwestii – zarówno w doktrynie jak i w judykaturze. Linia orzecznicza przedstawiona we wspomnianym wyroku  jest w ostatnim czasie dominująca – jednak nie jedyna.

Przedstawiciele doktryny stoją na stanowisku, iż pracownik nie potrzebuje zgody pracodawcy, aby rozpocząć urlop na żądanie (K. Rączka, M. Gersdorf, M. Raczkowski, Kodeks pracy, Komentarz 2010 r.). Analogiczne zdanie wyraził również Sąd Najwyższy w orzeczeniu z dnia 26 stycznia 2005 r. (II PK 197/04) wskazując, iż nieobecność w pracy po zgłoszeniu przez pracownika żądania udzielenia urlopu, na które pracodawca nie udzielił odpowiedzi nie uzasadnia rozwiązania umowy o pracę w trybie wypowiedzenia. Zdaniem Sądu dopełnienie obowiązku zgłoszenia wniosku o urlop na żądanie w wymaganym terminie, upoważnia pracownika do rozpoczęcia urlopu i jego nieobecność w pracy z tego powodu nie może być uznana za nieusprawiedliwioną.

Jak widać sprawa nie jest prosta, zatem powinniśmy się ograniczyć do naszego Regulaminu pracy, Kodeksu pracy, który jak na razie w żadnym punkcie nie mówi, iż urlop na żądanie pracownik może rozpocząć dopiero po uzyskaniu zgody pracodawcy. Obowiązującym jest zapis że to:

„Kierownik komórki organizacyjnej lub osoba sprawująca bezpośredni nadzór nad zespołem, grupą Pracowników w obszarze podległym Kierownikowi komórki organizacyjnej, współodpowiedzialna za zapewnienie i organizowanie właściwego toku pracy, są zobowiązani, na żądanie Pracownika i w terminie przez niego wskazanym, udzielić nie więcej niż 4 dni urlopu w każdym roku kalendarzowym. Pracownik zgłasza żądanie udzielenia urlopu najpóźniej w dniu rozpoczęcia urlopu. Potwierdzenia wykorzystania urlopu na żądanie Pracownik dokonuje najpóźniej w pierwszym dniu pracy po powrocie z tego urlopu.”

Pamiętać jednak musimy w kontekście różnych złych przykładów wykorzystania urlopów na żądanie m.in. do „strajków” o obowiązujących już dawno zapisach  Art. 8 Kodeksu pracy, który mówi:                       

„Nie można czynić ze swego prawa użytku, który byłby sprzeczny ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub zasadami współżycia społecznego. Takie działanie lub zaniechanie uprawnionego nie jest uważane za wykonywanie prawa i nie korzysta z ochrony.”

Przytoczony artykuł zawierający tzw. klauzulę generalną ma duże znacznie praktyczne i często jest wymieniany w kontekście nadużycia prawa zarówno ze strony pracodawców jak i pracowników.

 Od 2017 r. godzina pracy osób pracujących na umowach – zleceniach nie  może być wyceniana na mniej niż 13 zł brutto (ok. 11 zł na rękę, bo od tego potrącane będą składki ZUS i zaliczki na podatek dochodowy). Eksperci obawiają się jednak, że pracodawcy będą obchodzić przepisy i np. sprzątaczce zatrudnionej na umowie – zlecenie, firma owszem zapłaci 13 zł za godzinę ale odliczy np. 5 zł za wypożyczenie sprzętu. Jej pensja w rzeczywistości może się nie zmienić. Związki zawodowe liczą jednak tutaj na Inspekcję Pracy, która już zapowiedziała zmasowane kontrole. Inspekcja Pracy zapowiedziała, że sprawdzi w przyszłym roku ok. 1,5 tysiąca firm. Konsekwencje łamania prawa  będą dotkliwe – przedsiębiorcy mogą zostać ukarani grzywnami w wysokości nawet 30 tys. zł.                                     

W aspekcie powyższego wątku, ważna informacja dla osób, które pracują na takich właśnie umowach w obszarze działania naszej organizacji związkowej. Decyzje podjęte przez odpowiednie organy naszej organizacji doprowadziły do formalnej zmiany statutu naszej organizacji, który w tej chwili dopuszcza przystępowanie do naszej organizacji osób zatrudnionych na umowy – zlecenia. Zmiany w kontekście tego typu zatrudnienia szykują się duże, zapewne też będzie duża pokusa na różnego rodzaju kombinacje pracodawców – przynależność związkowa szczególnie w takim okresie jest jak najbardziej potrzebna.

Jeszcze jedno powiązanie z wysokością nowej stawki godzinowej i wzrostu płacy minimalnej.  Jako organizacja związkowa reprezentująca interesy pracowników jak najbardziej pozytywnie oceniamy wprowadzane przez Rząd wspomniane zmiany. Stając jednak z drugiej strony, jako np. korzystający z parkingu, który administrowany i chroniony jest przez pracowników zatrudnionych na takich umowach, musimy liczyć się, że wspomniane dobre zmiany wpłyną na wysokość ponoszonych przez nas opłat.   Tak też się stanie z opłatami za korzystanie z parkingów przy bramie nr 2  PKN ORLEN S.A.

ORLEN Ochrona Sp. z o.o. informuje, że począwszy od dnia 01.01.2017 roku przewiduje konieczność dokonania wzrostu dotychczasowej wysokości opłat za korzystanie z parkingów strzeżonych. Zmiana uregulowań prawnych związanych z wynagrodzeniami pracowników  obsługującymi ten obszar działania Spółki znacząco wpłynie na ponoszone przez Spółkę koszty z tytułu realizacji usługi ochrony terenu i prowadzenia parkingów strzeżonych, a co za tym idzie, sprawi że przy zachowaniu dotychczasowych warunków finansowych, realizacja usługi na obecnym poziomie jest nierentowna. Mając powyższe na uwadze ORLEN Ochrona Sp. z o.o. jest zmuszona do dokonania wzrostu opłat za korzystanie z parkingów do kwot : 135,00 zł. Brutto, tytułem opłaty abonamentu kwartalnego oraz 7,00 zł brutto tytułem opłaty za wjazd jednorazowy całodobowy.

Opracował:

Mariusz Konopiński